Na łamach BMC Psychiatry przedstawiono założenia i plan badania SMILES (Supporting the Modification of lifestyle In Lowered Emotional States), w którym zaplanowano ocenę wpływu modyfikacji dietetycznych na efekty leczenia depresji. Badanie to jest pierwszą randomizowaną próbą kliniczną, w której oceniany jest wpływ diety na przebieg depresji.
U podstaw badania leżą nie tylko przesłanki teoretyczne, ale także obserwacje epidemiologiczne wskazujące, że elementy diety śródziemnomorskiej mogą chronić, a diety opartej o tłuszcze i białko zwierzęce, sprzyjać depresji. Badania zdrowia psychicznego u 3000 nastolatków w Australii wykazały, że poprawa jakości diety wiązała się z poprawą wskaźników funkcjonowania psychologicznego. W badaniu SUN Cohort w Hiszpanii, potwierdzono, że elementy diety śródziemnomorskiej chroniły przed epizodami depresji. W badaniu Whitehall II westernizacja diety zwiększała ryzyko depresji, natomiast dieta bardziej zróżnicowana sprzyjała redukcji tego ryzyka.
Autorzy badania SMILES planują do rekrutacji osoby powyżej 18 roku życia z epizodem depresji, pierwszym lub nawracającym, którzy na podstawie kwestionariusza dietetycznego spożywają dietę uznaną za niezdrową. Do grupy interwencji dietetycznej i grupy kontrolnej zostanie zakwalifikowanych po 88 osób. Planowana interwencja dietetyczna została oparta o elementy diety śródziemnomorskiej, przedstawione w standardach żywienia dla Australii i Grecji.
Dieta ta w założeniach opiera się o spożywanie większej ilości warzyw, owoców, oliwy z oliwek, produktów z pełnego ziarna, roślin strączkowych, niesolonych orzechów. Kaloryczność tak sformułowanej diety zawierać będzie 39% energii pochodzącej z tłuszczów (22% to tłuszcze jednonienasycone), 37% z węglowodanów i 17% z białka. W grupie kontrolnej sesje dietetyczne zostały zastąpione sesjami wsparcia społecznego.
Czas trwania badania to 6 miesięcy, w którym na podstawie odpowiednich kwestionariuszy oceniony zostanie skład spożywanej diety, nasilenie objawów depresyjnych i lękowych oraz, co również ważne, wykonane zostaną zróżnicowane badania biochemiczne obejmujące m.in. analizę struktury błony erytrocytów. Pierwotnym punktem końcowym będzie nasilenie objawów depresji po 3 miesiącach obserwacji. Powyższy kierunek postępowania może rozszerzyć wskazania do modyfikacji stylu życia poza schorzenia takie jak cukrzyca, otyłość i choroby układu sercowo-naczyniowego.
Opracowane na podstawie: BMC Psychiatry / 15 kwietnia 2013
Marek Kowrach
A. O’Neil i wsp. A randomised, controlled trial of a dietary intervention for adults with major depression (the “SMILES” trial): study protocol, LINK: BMC Psychiatry 2013;13:114 (dostępny pełen tekst)
