Depresja jest powszechnym zaburzeniem psychicznym – na świecie na depresję choruje ponad 350 mln ludzi, w Polsce nawet do 1,5 miliona osób (w tym ok. 750 000 Polaków jest leczonych farmakologicznie).
Depresja może dotknąć każdego – niezależnie od wieku czy płci. Najczęściej jest jednak diagnozowana u osób w przedziale wiekowym 20-40 lat i dotyka 2 razy częściej kobiety niż mężczyzn.
DEPRESJA JEST CHOROBĄ ŚMIERTELNĄ. JEST NAJCZĘSTSZĄ PRZYCZYNĄ SAMOBÓJSTW.
Wśród osób chorujących na depresję 40-80% chorych ma myśli samobójcze, 20-60% podejmuje próby samobójcze, aż 15% chorych skutecznie odbiera sobie życie. Każdego roku 1 milion osób na świecie ginie z powodu depresji. Codziennie z powodu depresji umiera 3 800 osób. Co 40 sekund na świecie zabija się człowiek. W Polsce problem ten jest mało dostrzegany, mimo, że każdego dnia, aż 16 Polaków odbiera sobie życie – to więcej ofiar niż w przypadku wypadków drogowych. W 2013 roku w Polsce z powodu samobójstw zanotowano 6 097 zgonów (dane z Komendy Głównej Policji). To blisko 2 000 więcej niż w roku poprzednim. To także więcej zgonów niż w przypadku takich chorób jak rak piersi, czy rak prostaty.
Samobójstwa są najpoważniejsza przyczyną zgonów osób z zaburzeniami psychicznymi. Istnieje wiele czynników bezpośrednio i pośrednio związanych z zachowaniami samobójczymi oraz określone kryteria oceny zgodne z modelem zachowań samobójczych, które należy wziąć pod uwagę określając ryzyko wystąpienia, a co za tym idzie możliwość skutecznego przeciwdziałania samobójstwom.
Wydaje się, że samobójstwo osoby cierpiącej na depresję jest wyłącznie wynikiem jej choroby. Takie charakterystyczne cechy myślenia jak poczucie beznadziejności, niemożności rozwiązania własnych problemów czy negatywne myśli dotyczące przyszłości, stanowić mogą wystarczającą motywację do targnięcia się na własne życie.
Należy jednak uznać fakt, że choć taki negatywny sposób myślenia o własnej osobie i świecie towarzyszy wszystkim chorym z depresją, to jednak nie wszyscy decydują się na rozwiązanie swoich problemów samobójstwem.
Wykazano, że następujące elementy zespołu depresyjnego często idą w parze z silnie wyrażonymi tendencjami samobójczymi:
- duże nasilenie lęku przejawiające się podnieceniem ruchowym wraz z zaburzeniami snu lub całkowitą bezsennością,
- poczucie beznadziejności, sytuacji bez wyjścia, niemożności uzyskania pomocy ze strony najbliższych, przekonanie o nieuleczalności, obecności ciężkich chorób, urojenia nihilistyczne,
- poczucie winy, przekonanie o dopuszczeniu się ciężkich grzechów, przestępstw, dążenie do poniesienia kary,
- nastrój dysforyczny,
- dolegliwości bólowe i przewlekłe schorzenia somatyczne,
- uporczywe zaburzenia snu,
- przewlekłość depresji (nie jej nasilenie).
Zaburzeniom snu (w tym głównie bezsenność) i narastającym objawom psychopatologicznym np. lęku, przypisuje się dużą liczbę samobójstw dokonywanych nocą lub we wczesnych godzinach rannych. [1] [2]
Zła sytuacja socjalna związana z utratą pracy, złą sytuacją materialną, samotnością, również mogą stanowić czynniki ryzyka. Szczególną uwagę należy poświęcić także ewentualnym próbom samobójczym w przeszłości oraz samobójstwom wśród bliskich osoby.
1. Mochnacka I., Samobójstwo – teorie etiologiczne, ocean ryzyka, zasady postępowania i prewencji, Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej 2005; 1 (5):51-57
2. Pużyński S., Depresja i samobójstwa, Służba Zdrowia 2001, 23-25:3118-3020
Pamiętaj! Depresja może być skutecznie leczona.