Argentyna jest uważana za światową stolicę psychoterapii, a nawet psychoanalizy. [1] Szczególne miejsce zajmuje tu Buenos Aires, gdzie według raportu Modesta Alonso praktykuje 46% argentyńskich psychoterapeutów. [2] Mogłoby się więc wydawać, że psychoterapia będzie podstawową jeśli nie wyłączną metoda leczenia zaburzeń psychicznych w tym mieście. Jednakże badania opublikowane już w 2006 i 2008 roku przez Gustavo Lipovetzky’ego i Martin’a Agrest [3,4] pokazywały że 95% psychiatrów i 91% psychoterapeutów miało doświadczenie z leczeniem obejmującym połączenie psychoterapii i leków, a 63% pacjentów będących w leczeniu psychiatrycznym jednocześnie z farmakoterapią uczestniczyło w leczeniu psychologicznym. Dane te uzyskano od przeszło 400 psychiatrów i psychoterapeutów. Jeśli tak wygląda sytuacja w światowej stolicy psychoterapii, to jak wygląda w Polsce. Jak częste jest łączenie farmakoterapii i psychoterapii w naszym kraju.
Naukowe Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej (NTPP) przeprowadziło w 2015 roku serię badań adresowanych do psychoterapeutów pracujących w Warszawie, zadając pytanie o częstość połączenia dwóch metod leczenia: psychoterapii i stosowanie leków. W pierwszym badaniu obejmującym 36 psychoterapeutów u których w terapii pozostawało 281 pacjentów aż 55% spośród tych pacjentów przyjmowało jednocześnie leki w trakcie psychoterapii. [5] Co ciekawe stwierdzono, że większa ilość pacjentów będących w terapii poznawczo-behawioralnej (CBT) przyjmuje leki (68%) niż w terapiach o modalności psychoanalitycznej i psychodynamicznej (47%). To wstępne badanie przeprowadzono w ośrodku o medycznym charakterze, w którym pracuje przybliżona ilość lekarzy psychiatrów i psychoterapeutów.
W związku z tym kolejnym badaniu zadano to samo pytanie przy pomocy kwestionariusza dla psychoterapeutów dostępnego on-line . Tym razem zaadresowano go do poradni i gabinetów o ściśle psychoterapeutycznym profilu i pracujących w nurcie psychodynamicznym. Spośród 545 pacjentów leczonych psychoterapeutycznie przez 63 psychoterapeutów o orientacji psychodynamicznej i psychoanalitycznej 33% osób przyjmowało jedocześnie leki. [6] Wynik ten był więc niższy od poprzedniego i pozwalał na ocenę, że mniej więcej jedna trzecia do połowy pacjentów uczestniczących w psychoterapii przyjmuje jednocześnie leki psychiatryczne.
W ostatnim badaniu, przeprowadzonym wśród uczestników konferencji „Psychiatrzy dla Psychologów 2015” organizowanej przez Centrum Terapii Dialog w Warszawie uzyskano dane dotyczące 671 procesów psychoterapeutycznych, które w 45% przypadków były łączone z jednocześnie stosowaną farmakoterapią. Zgodnie z wcześniejszymi wynikami w przypadku psychoterapii poznawczo-behawioralnej odsetek łączonych był wyższy i wynosił 50%, natomiast w przypadku psychoterapii psychoanalitycznych i psychodynamicznych 41% pacjentów korzystało z psychoterapii łączonych z lekami.
Podsumowując można powiedzieć, że co najmniej 1/3 pacjentów uczestniczących w psychoterapii przyjmuje jednocześnie leki psychotropowe w jej trakcie, choć być może bliższe prawdy mogą być nawet wartości wyższe, pomiędzy 40-50%. Wyniki te są bardzo zbliżone do przytoczonych na wstępie wyników argentyńskich, ponieważ mówią, że bardzo wielu pacjentów łączy oba sposoby leczenia i że większość psychiatrów i psychoterapeutów styka się na co dzień z taką sytuacją.
Uzyskane wyniki badań wskazują że wiele osób uczestniczących w psychoterapii przyjmuje równocześnie w leki, a specjaliści dostrzegają korzyści z takiego łączonego leczenia. [6]
dr n. med. Sławomir Murawiec
Piśmiennictwo:
- www.merinews.com (dostęp listopad 2015)
- edition.cnn.com (dostęp listopad 2015)
- Lipovetzky G., Agrest M.: Distinctive features of split treatments among psychiatrists and psychotherapists in Buenos Aires City and its surroundings. Vertex, 2008;79:85-94.
- Lipovetzky G., Agrest M.: Clinical aspects of collaborative treatments between psychiatrists and psychotherapists. Vertex 2006; 68: 263-269.
- Murawiec S., Jabłoński M., Sosnowska K., Datka W., Król-Kuczkowska A., Moraczewska A.: Nastawienia psychoterapeutek do leczenia farmakologicznego w trakcie prowadzenia psychoterapii – badanie pilotażowe w wielkomiejskim ośrodku psychiatryczno-psychoterapeutycznym. Psychiatria, 2015; 12: 150-159.
- Murawiec S., Sosnowska K., Krol-Kuczkowska A., Moraczewska R.: Attitudes of psychotherapists in medically-oriented and psychotherapeutically-oriented center towards pharmacotherapy in the course of psychotherapy. European Neuropsychopharmacology, 2015; 25 (suppl.2) Abstracts 28th ECNP Congress: S364.
