Na łamach Frontiers of Psychiatry ukazała się praca Holly Blake dotycząca roli aktywności fizycznej w leczeniu depresji.
Zaburzenia psychiczne są jednym z największych problemów światowej ochrony zdrowia. Depresja jest najczęstszą chorobą psychiczną i dotyczy 121 milionów dorosłych osób. Przewiduje się, że do 2020 roku depresja będzie największym obciążeniem zdrowotnym na świecie.
Leki przeciwdepresyjne są skuteczne i powszechnie stosowane, ich przyjmowanie wiąże się jednak z ograniczeniami: opóźnionym działaniem, brakiem lub niepełną remisją u wielu pacjentów a także działaniami niepożądanymi. Istotny problem stanowi przestrzeganie zaleceń przez chorych – około 50% chorych przerywa leczenie przed upływem zaplanowanych sześciu miesięcy. Psychoterapia w depresji jest zalecana przez wytyczne, jednak chorzy często nie decydują się na nią, ze względu na obawy o stygmatyzację społeczną.
Ćwiczenia fizyczne były rozważane jako leczenie wspomagające, które może zmniejszyć nasilenie rezydualnych objawów oraz zapobiegać nawrotom. Związek między aktywnością fizyczną a zdrowiem psychicznym jest znany od dawna, zarówno u osób zdrowych, jak i u tych z chorobami przewlekłymi. Jego mechanizm nie jest do końca poznany, być może wynika on z działania endorfin i monoamin oraz obniżenia poziomu kortyzolu. Ostatnia analiza 32 randomizowanych badań, w których ćwiczenia fizyczne porównywano ze standardowym leczeniem, placebo lub brakiem interwencji wykazała, że objawy depresji są mniejsze u osób stosujących aktywność fizyczną niż u nieleczonych i w grupie kontrolnej placebo.
Nadal nie ma jednak jednoznacznych badań oceniających kosztoefektywność. Dodatkowo, porównania różnych badań na ten temat są często trudne ze względu na różne kryteria rozpoznania depresji, ciężkość objawów, liczebność badanych grup i rodzaj oraz częstotliwość ćwiczeń fizycznych.
Wytyczne NICE rekomendują w łagodnej i umiarkowanej depresji nadzorowany program ćwiczeń, trzy razy w tygodniu, 45 minut do godziny, o niewielkiej intensywności, przez 10-14 tygodni. Istnieją doniesienia, że ćwiczenia fizyczne mogą poprawić samopoczucie nawet w przypadku dużego epizodu depresyjnego. Niestety, depresja może wiązać się ze zmniejszeniem motywacji do ćwiczeń. Niemniej, badacze zalecają, żeby aktywność fizyczną proponować wszystkim chorym jako „leczenie pierwszej linii”.
Opracowane na podstawie: Internet / Październik 2012
Magdalena Piątkowska
Holly Blake. Physical activity and exercise in the treatment of depression, LINK: Front Psychiatry 2012;3:106 (dostępny pełen tekst)
