Duża depresja (ang. major depressive disorder, MDD) jest częstym schorzeniem powodującym niepełnosprawność oraz generującym wysokie koszty opieki zdrowotnej. Jednym z powodów tak dużego obciążenia chorobą jest jej długoletni przebieg.
Według obecnie obowiązującej klasyfikacji przewlekłą dużą depresję (ang. chronic MDD, CMDD) rozpoznaje się, jeśli epizod trwa powyżej 24 miesięcy. Na podstawie poprzednio przeprowadzonych badań oszacowano, że przewlekły przebieg może dotyczyć 10-20% osób z MDD i ok.50% chorych szukających porady lekarskiej. Wydaje się, iż postać przewlekła dużej depresji różni się pod kątem czynników etiologicznych, podstaw neurobiologicznych oraz odpowiedzi na leczenie. Przykładowo, wykorzystywanie w dzieciństwie zwiększa ryzyko CMDD i może wymagać innego podejścia terapeutycznego.
Zidentyfikowanie czynników ryzyka utrzymywania się epizodu depresji oraz czynników sprzyjającymi remisji CMDD mogłoby zatem pomóc w stworzeniu bardziej efektywnych metod leczenia i zapobiegania chorobie. W celu uzupełnienia dotychczasowej wiedzy dotyczącej omawianego zagadnienia, przeanalizowano dane pochodzące z reprezentatywnej próby dla populacji dorosłych obywateli USA – badania NESARC (National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions). Oceniano różnice w wyjściowym profilu socjodemograficznym pacjentów z przewlekłą MDD i chorych z remisją choroby, identyfikowano występujące w dzieciństwie i w życiu dorosłym czynniki ryzyka utrzymywania się epizodu dużej depresji, porównano częstości współwystępowania innych zaburzeń psychiatrycznych w obu grupach oraz charakterystykę kliniczną chorych.
W pierwszej turze prospektywnego badania kohortowego NESARC przeprowadzonej w latach 2001-2002 oceniano chorych pod kątem występowania zaburzeń psychiatrycznych w ciągu całego życia oraz w czasie ostatnich dwunastu miesięcy (n=43 093). Kolejne badanie przeprowadzono po trzech latach obserwacji (druga tura badania; n=34 653). Spośród 504 respondentów, którzy spełniali kryteria CMDD podczas pierwszej tury badania, choroba utrzymywała się u 63 osób (11,52%) po trzech latach obserwacji.
Wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie, wczesny początek dużej depresji, obecność współtowarzyszących zaburzeń psychicznych oraz leczenie depresji w wywiadzie stanowiły czynniki predykcyjne utrzymywania się epizodu depresyjnego.
Ocena przewlekłej MDD na podstawie badania NESARC ma pewne ograniczenia – badanie dotyczyło mianowicie jedynie dorosłych pacjentów, okres obserwacji ograniczał się do trzech lat, a rozpoznanie przewlekłej dużej depresji było stawiane retrospektywnie.
Wyniki analizy wskazują na wysoki odsetek remisji CMDD, jednak niektóre czynniki ryzyka pozwalają przewidzieć utrzymywanie się schorzenia. Biorąc pod uwagę duże koszty personalne i społeczne związane z występowaniem przewlekłej MDD, istnieje potrzeba rozwoju i wdrożenia efektywnych metod leczenia przewlekłej postaci choroby.
Opracowane na podstawie: Journal of Affective Disorders / Październik 2013
Ewa Kowalik
Mauro Garcia-Toro i wsp. Persistence of chronic major depression: A national prospective study , LINK: J Affect Disord. 2013; 151:306
