Na łamach Dialogues in Clinical Neuroscience ukazała się praca Bettiny H. Bewernick i wsp. dotycząca przewlekłej depresji jako modelu dla starzenia się mózgu.
Tradycyjne leczenie depresji opiera się na modelu niedoboru monoamin, takich jak serotonina czy dopamina, jednak mechanizm działania leków przeciwdepresyjnych nie jest do końca poznany, a poza tym jedynie 50% chorych odczuwa poprawę po leczeniu tymi preparatami. W związku z tym przedmiotem zainteresowania badaczy są nowe leki, takie jak antagoniści receptora kappa, agoniści receptora melatoninowego czy cytokiny.
Według najnowszych doniesień około 30% chorych nie reaguje na konwencjonalne leczenie przeciwdepresyjne (psychoterapia, farmakoterapia, leczenie elektrowstrząsami). Hipoteza neurogenetyczna depresji sprawdza się do faktu, że neurogeneza jest negatywnie związana ze stresem, a pozytywnie – z leczeniem przeciwdepresyjnym.
W badaniach autopsyjnych pacjentów z depresją stwierdzono utratę komórek między innymi w korze przedczołowej i podwzgórzu. Czynnikami związanymi z depresją są wysokie stężenie kortyzolu, stan zapalny i stres oksydacyjny. U chorych z depresją wykazano również przedwczesne skracanie telomerów.
Od jakiegoś czasu bada się również wpływ leków przeciwdepresyjnych na neuroplastyczność. W modelach zwierzęcych wykazano, że zmniejszenie objętości neuronów hipokampa może być odwrócone poprzez zastosowanie leków przeciwdepresyjnych. W badaniach wykazano także, że działanie neuroprotekcyjne ma nikotyna, niewielkie ilości alkoholu oraz resweratrol, kurkumina i ketamina.
Około 50% pacjentów z chorobą Alzheimera ma współistniejącą depresję. Wspólne dla depresji i starzenia się mózgu są neurodegeneracja i zmniejszenie neuroprotekcji. Leczenie farmakologiczne oraz głęboka stymulacja mózgu są obiecującymi metodami terapeutycznymi w przypadku zaburzeń nastroju i starzenia się mózgu.
Aktualna koncepcja depresji i starzenia się mózgu zmienia się z dysfunkcji neurotransmiterów na zaburzenia neurogenezy i neuroprotekcji. Niezbędne są dalsze badania nad różnymi metodami leczenia w połączeniu z neuroobrazowaniem w celu dokładnego poznania zaburzeń sieci neuronalnej.
Opracowane na podstawie: Internet / Marzec 2013
Magdalena Piątkowska
Bettina H. Bewernick . Chronic depression as a model disease for cerebral aging, LINK: Dialogues Clin Neurosci 2013 ;15:77 (dostępny pełen tekst)
