Na łamach Psychiatry Investigation ukazała się praca Changsu Hana i wsp. dotycząca neurobiologicznych aspektów związku bólu i depresji.
Depresja i ból często współistnieją i mają istotny wpływ na funkcjonowanie osobiste i społeczne pacjentów, ogólny stan zdrowia oraz jakość życia. Etiologia, patogeneza i terapia bólu pozostaje nadal przedmiotem kontrowersji. W kilku badaniach wykazano, że pacjenci cierpiący z powodu bólu mają większe życiowe ryzyko depresji w porównaniu z populacją ogólną.
W ostatnich latach dokonał się olbrzymi postęp w zakresie zrozumienia mechanizmów neurobiologicznych bólu i depresji. Wraz z rozwojem biologii molekularnej wykazano interakcję między czynnikami biologicznymi odpowiedzialnymi za powstawanie bólu i depresji. Badano znaczenie serotoniny i norepinefryny jako neurotransmiterów odpowiedzialnych za jedną z głównych dróg powstawania bólu. Wykazano także skuteczność inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i innych leków psychiatrycznych w terapii przewlekłego bólu. Innym kluczowym przekaźnikiem związanym z objawami bólu i depresji jest dopamina.
W badaniach obrazowych układu nerwowego stwierdzono, że depresja i ból wpływają na podobne ośrodki w mózgu. Ostatnie badania wykazały, że związek między bólem a depresją jest dwukierunkowy, jednak nadal nie znamy odpowiedzi na pytanie, czy obserwowane zmiany neurobiologiczne powodują ból lub depresję, czy raczej są konsekwencją każdego ze stanów. Zarówno w depresji, jak i w bólu obecne są podobne objawy kliniczne, zaangażowane te same drogi neurobiologiczne, neurotransmitery, hormony, czynniki neurotropowe, cytokiny prozapalne, co ma wpływ na postepowanie terapeutyczne. Zwraca uwagę fakt, że odsetek samobójstw jest wyższy zarówno u chorych z bólem, jak i z depresją, co wskazuje, że potencjalnie ból może być mediatorem lub czynnikiem ryzyka w obu sytuacjach klinicznych.
Aktualne badania wskazują, że zrozumienie zmian w mózgu jest kluczowe dla poznania mechanizmów związanych z bólem i depresją, gdzie rolę grają czynniki biologiczne, psychologiczne, behawioralne i socjalne. Niezbędne są dalsze analizy oceniające dokładny związek między tymi stanami, co pozwoli na bardziej efektywne terapie biologiczne i psychologiczne.
Opracowane na podstawie: Internet / Styczeń 2015
Magdalena Wiśniewska
Changsu Han i wsp. Pain and Depression: A Neurobiological Perspective of Their Relationship, LINK: Psychiatry Investig 2015;12:1 (dostępny pełen tekst)
