Rodzina to pierwsza jednostka społeczna, w której rodzi się i dojrzewa człowiek. To, jakie panują w niej warunki, jak czują się poszczególne osoby ma niebagatelny wpływ na ich życie oraz zdrowie psychiczne. Warto zadbać o to, by w rodzinie poczuć się lepiej ze sobą.
Dzieci potrzebują bezpieczeństwa, swobody wyrażania, poczucia przynależności i bycia kochanymi. To sprawia, że mogą się rozwijać w zdrowiu i sięgać w życiu po to, co dla nich ważne. Co jednak zrobić, gdy w rodzinie wcale nie panuje dobra atmosfera, która wspiera rozwój i dobrostan psychiczny każdego z jej członków? Lub też nie każdy z członków rodziny czuje się w niej dobrze? Warto wtedy pomyśleć o zmianie.
5 kroków do dobrego samopoczucia psychicznego w rodzinie:
- Dobre samopoczucie psychiczne u rodziców wspiera dobre samopoczucie u dzieci – to bardzo ważne, by rodzice dbali o swój dobrostan psychiczny. Rodzic, który potrafi odpowiednio się o siebie zatroszczyć przekazuje to swoim dzieciom, które przede wszystkim go obserwują i naśladują już od najmłodszych lat[1]. Troska o siebie może się wyrażać jako odpowiednia ilość odpoczynku, dbanie o swoje pasje, a przede wszystkim szczerość wobec dziecka i informowanie go o swoim samopoczuciu i np. potrzebie ciszy czy bycia chwilę tylko przy sobie.
- Spędzanie wspólnie wartościowego czasu zmienia relacje pomiędzy członkami rodziny – to istotne, by wyznaczyć w ciągu dnia taki czas, w którym każdy może robić to, co naprawdę lubi, ale wspólnie. To odnawia więzi, jednakże tylko wtedy, gdy żaden członek rodziny nie zmusza się do aktywności, która go nie cieszy. Warto znaleźć taką aktywność, która łączy i daje radość każdej osobie[2]. To mogą być sporty drużynowe, piesze wycieczki czy wyjazdy rowerowe, w zależności od preferencji.
- Ruch pozwala na złagodzenie objawów lęku i depresji[3] – aktywność fizyczna może zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji, jak podaje publikacja nasza “Jak zadbać o swoje zdrowie psychiczne[4]”, a także złagodzić jej objawy, dlatego tak istotne jest, by wprowadzić ruch jako jedną z podstaw dobrego samopoczucia w rodzinie. Warto wybrać takie aktywności, które nie tylko sprawiają radość zarówno dzieciom, jak i dorosłym, lecz także wzmacniają rodzinę, poczucie przynależności i bycia w jednej drużynie.
- Odpowiednia ilość snu oraz dobra rutyna mogą pomóc w regulacji wewnętrznego zegara biologicznego – opracowanie odpowiednich zwyczajów przed snem może pomóc w regulacji wewnętrznego zegara biologicznego oraz w poprawie jakości snu zarówno u dzieci, jak i u dorosłych[5]. To zaś pozwala na lepsze funkcjonowanie w czasie dnia oraz poprawia samopoczucie[6].
- Wartościowa rozmowa ze wszystkimi członkami rodziny pogłębia więź – dzięki rozmowom w spokojnej, otwartej atmosferze o tym, co jest ważne, o emocjach, obawach i nadziejach można stworzyć dobrą atmosferę w rodzinie, a to bezpośrednio wpływa na lepsze samopoczucie każdego z jej członków. Ważne jest, by w takiej rozmowie odpowiadać na wszelkie pytania czy obawy dzieci[7], nie oceniać, nie dawać rad, a raczej starać się po prostu być, słuchać, zrozumieć i empatycznie podchodzić do siebie nawzajem. Im trudniejszy temat, tym więcej potrzeba cierpliwości i elastyczności, dlatego warto rozwijać praktykę autorefleksji związaną z własnymi uczuciami i myślami[8], tak, by łatwiej wspierać w tym swoich najbliższych.
Zwłaszcza ostatni punkt jest ważny w kontekście szybszego rozpoznawania tego, co może się dziać w psychice dzieci czy nastolatków. W tym celu ustanowiono nieformalne święto, które przypada na 1 marca – Światowy Dzień Świadomości Autoagresji (inna nazwa to Dzień Świadomości Samookaleczeń oraz Dzień Wiedzy o Samookaleczeniach). Tego dnia organizowane są wydarzenia, które mają za zadanie poszerzyć wiedzę o dokonywaniu samookaleczeń oraz o tym, jakie są rodzaje pomocy, której można wtedy udzielić.[9]
[1] https://www.unicef.org/parenting/mental-health/parent-self-care-tips
[2] https://www.mentalhealthfirstaid.org/2020/07/tips-to-practice-self-care-as-a-family/
[3] https://www.mentalhealthfirstaid.org/2020/07/tips-to-practice-self-care-as-a-family/
[4] https://forumprzeciwdepresji.pl/2169/jak-dbac-o-swoje-zdrowie-psychiczne-poradnik
[5] https://www.sleepfoundation.org/sleep-hygiene/healthy-sleep-tips
[6] https://forumprzeciwdepresji.pl/2169/jak-dbac-o-swoje-zdrowie-psychiczne-poradnik
[7] https://www.mentalhealthfirstaid.org/2020/07/tips-to-practice-self-care-as-a-family/
[8] https://www.mentalhealthfirstaid.org/2020/07/tips-to-practice-self-care-as-a-family/
[9]https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/areszt-sledczy-w-koszalinie-swiatowy-dzien-swiadomosci-autoagresji
