Na łamach Plos One ukazała się praca Helene Dumesnil i wsp. dotycząca decyzji podejmowanych przez lekarzy pierwszego kontaktu w związku z leczeniem depresji.
W krajach rozwiniętych lekarze podstawowej opieki zdrowotnej często sprawują opiekę nad chorymi na depresję. Większość dotychczasowych badań na ten temat dotyczyła wiedzy lekarzy na temat rozpoznawania tej choroby oraz stosowanych leków. Uważa się, że depresja jest często niedostatecznie rozpoznawana i leczona, ale zdarzają się również przypadki nieuzasadnionego włączenia leków przeciwdepresyjnych.
Dotychczas niewiele badań analizowało proces decyzyjny lekarzy i czynniki związane z podejmowaniem decyzji terapeutycznych. Zarówno francuskie, jak i międzynarodowe wytyczne rekomendują psychoterapię jako początkowe leczenie w depresji łagodnej i pośredniej oraz w depresji ciężkiej skojarzenie farmako-i psychoterapii.
Autorzy przeanalizowali jak francuscy lekarze pierwszego kontaktu postępują w przypadku noworozpoznanego epizodu dużej depresji niezwiązanej z chorobą współistniejącą oraz jakie czynniki wpływają na podejmowane przez nich decyzje. Profesjonalni ankieterzy zbierali dane przy pomocy ankiety telefonicznej przypadkowo wybieranych lekarzy (odpowiedziało 1249 na 1431, wskaźnik odpowiedzi wynosił 87,3%). Nowe przypadki depresji dzielono na osiem kategorii, według ciężkości choroby, płci pacjentów i ich statusu socjoekonomicznego.
Każdy lekarz został zapytany o postępowanie w przypadku losowo wybranego chorego. 82,6% ankietowanych wybrało farmakoterapię, z czego 79,8% – lek przeciwdepresyjny, a 18,5% – lek przeciwlękowy lub uspokajający. Lekarze rzadko zalecali samą psychoterapię, niezależnie od ciężkości depresji, ale 38,2% zaleciłoby ją w skojarzeniu z farmakoterapią. Zastosowanie leków przeciwdepresyjnych dodatnio korelowało z ciężkością depresji (OR 1,74) i charakterystyką lekarza (na przykład leczenie przeciwdepresyjne w wywiadzie, OR 2,31) natomiast ujemnie z płcią żeńską (OR 0,75) i przeświadczeniem, że leki przeciwdepresyjne są nadużywane (OR 0,63). Połączenie leków oraz psychoterapii było dodatnio związane z ciężkością depresji (OR 1,82), wyższym statusem socjoekonomicznym pacjenta (OR 1,58) oraz ujemnie z niezadowoleniem lekarza ze współpracy z psychiatrami i psychologami (OR 0,63).
Wybór postępowania przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej był bardziej dostosowany do wytycznych w przypadku ciężkiego epizodu depresyjnego niż łagodnego. Wyniki wskazują na konieczność edukacji lekarzy na temat postępowania w epizodzie dużej depresji oraz poprawienia współpracy lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej z psychiatrami.
Opracowane na podstawie: Internet / 18 grudnia 2013
Magdalena Piątkowska
Helene Dumesnil i wsp. General Practitioners’ Choices and Their Determinants When Starting Treatment for Major Depression: A Cross Sectional, Randomized Case-Vignette Survey, LINK: Plos One 2012 doi:10.1371/journal.pone.0052429 (dostępny pełen tekst)
