Na łamach BMC Medicine omówiono zagadnienie prewencji schorzeń psychicznych na poziomie populacyjnym. Zgromadzona wiedza dotycząca najczęstszych schorzeń somatycznych: chorób układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy, chorób nowotworowych wskazuje na możliwości ich skutecznej prewencji. Interwencje oparte o dietę, zwiększenie aktywności fizycznej, redukcję palenia papierosów wskazują, że na poziomie populacyjnym przynoszą one wymierne korzyści w zmniejszeniu częstości tych schorzeń.
Jakie działania prewencyjne można w związku z powyższym przedsięwziąć, aby ograniczyć częstość występowania zaburzeń psychicznych? Szereg badań epidemiologicznych podjętych w tym obszarze wskazuje, że również zwykła modyfikacja stylu życia może zapobiec rozwojowi zwłaszcza depresji, zaburzeń lękowych lub chorobie afektywnej dwubiegunowej.
W badaniu Jacka i wsp. kobiety spożywające więcej warzyw, ryb, chudego mięsa, produktów pełnoziarnistych, w porównaniu do kobiet spożywających dietę bogatotłuszczową, charakteryzowały się mniejszą częstością depresji i zaburzeń lękowych. W badaniu SUN COHORT pełniejsze przestrzeganie składowych diety śródziemnomorskiej w okresie ponad 4 letnim zmniejszało ryzyko wystąpienia depresji. Dane epidemiologiczne wskazują również na zmniejszone ryzyko depresji poporodowej u kobiet, których nawyki żywieniowe w okresie ciąży były zbliżone do cech diety prozdrowotnej. Zdrowa dieta, tak jak przedstawia ją współczesna medycyna, również zmniejszała szansę zachorowania na depresję w okresie młodzieńczym.
Dane fizjologiczne potwierdzają zależność między charakterem spożywanej diety a ekspresją w ośrodkowym układzie nerwowym neurotrofin, odgrywających ważną rolę w przeżywalności neuronów, ich aktywności i funkcji. Złe nawyki żywieniowe, papierosy, niska aktywność fizyczna zwiększają aktywność zapalną w organizmie, co odgrywa istotną rolę w patogenezie powikłań chorób układu krążenia, cukrzycy i otyłości, ale również w patogenezie depresji.
W świetle powyższych danych strategia populacyjna prewencji części schorzeń psychicznych, zwłaszcza depresji, może być oparta o zasady prewencji powszechnych chorób cywilizacyjnych, uwzględniając również szersze uwarunkowania psychologiczne i społeczne.
Opracowane na podstawie: Internet / 2012
Marek Kowrach
F.N. Jacka i wsp . Moving towards a population health approach to the primary prevention of common mental disorders , LINK: BMC Medicine 2012;10:149
