Przeprowadzono wiele badań na temat związku statusu socjoekonomicznego ze stanem zdrowia. Niski status społeczny związany jest z podwyższonym ryzykiem zachorowania na choroby przewlekłe, w tym także zaburzenia psychiczne. Często związane jest to z gorszymi warunkami pracy, niestabilną sytuacją zatrudnienia, ekspozycją na substancje toksyczne. Nie ma natomiast jednoznacznych danych określających ryzyko zdrowotne związanych ze stresem w pracy.
W omawianym badaniu analizowano dane pochodzące z rejestru „Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe” (SHARE). Do grupy badanej włączono informacje od zatrudnionych kobiet i mężczyzn w wieku 50-64 lata z 11 państw europejskich (N=2798). Obserwacja była prowadzona w dwóch przedziałach czasowych w latach 2004-2005 oraz 2006-2007. Do oceny stanu zdrowia psychicznego użyto skali EURO-D depression scale.
Badanie prowadzono w oparciu o dwa modele oceny stresu zawodowego. Model nierównowagi między wysiłkiem a nagrodą Siergista opiera się na założeniu, że stres wywołuje sytuacja, w której wysiłki przeważają nad nagrodą za pracę. Drugim modelem jest model wymagań-kontroli Karaska. Największy stres powoduje sytuacja, w której pracownik w warunkach niskiej kontroli nad pracą musi sprostać wysokim oczekiwaniom, nie mając przy tym pomocy ze strony pracodawcy.
Z grupy badanej średnio u 8% pracowników pojawiły się lub pogorszyły się objawy depresji między dwoma przedziałami czasowymi obserwacji. Autorzy wykazali, że brak równowagi między wysiłkiem wkładanym w pracę a nagradzaniem oraz, w mniejszym stopniu, poczucie braku kontroli w pracy, wpływa na częstość występowania depresji.
Jest to pierwsze tego typu badanie obserwacyjne długoterminowe, które brało pod uwagę dwa różne aspekty pracy. Autorzy podkreślają jednak istotność dalszych obserwacji, gdyż z racji na średni wiek grupy badanej (57 lat) wyniki mogą być zaniżone. Należałoby przeprowadzić podobne badanie na grupie ludzi młodych, którzy dopiero weszli na rynek pracy, ponieważ z reguły na początku kariery pracownicy poddani są większemu stresowi.
Opracowane na podstawie: Internet / 3 lutego 2015
Magdalena Cieplak
H, Hoven, M. Wahrendorf, J. Siegrist. Occupational position, work stress and depressive symptoms: a pathway analysis of longitudinal SHARE data. , LINK: J Epidemiol Community Health. 2015 online (dostępny pełen tekst)
