Depresja nawracająca często współwystępuje z chorobami sercowo-naczyniowymi a zależność między tymi rodzajami schorzeń ma charakter dwustronny. Wśród potencjalnych przyczyn zwiększonej chorobowości i śmiertelności sercowo-naczyniowej u chorych na depresję wymienia się: wyższą częstość zespołu metabolicznego i otyłości centralnej, dysregulację osi podwzgórze-przysadka-nadnercza z następową hyperkortyzolemią a także dysregulację układu cytokin.
W relacji między depresją a chorobami sercowo-naczyniowymi odgrywają rolę także czynniki behawioralne – częstsze palenie, mniej zdrowe nawyki żywieniowe, niższa aktywność fizyczna i gorsza wydolność krążeniowo-oddechowa.
Nie ma wielu prospektywnych randomizowanych badań poświęconych roli ćwiczeń fizycznych w depresji. Badacze niemieccy postawili sobie za cele ocenę: (i) czy program ćwiczeń jest możliwy do przeprowadzenia u hospitalizowanych pacjentów z ciężką depresją, (ii) jaki jest wpływ ćwiczeń na objawy depresji oraz (iii) na wydolność krążeniowo-oddechową i komponenty zespołu metabolicznego.
Do badania włączono 42 pacjentów, z tego 22 przydzielono do grupy wysiłku fizycznego (oprócz standardowego leczenie trzy 45-minutowe sesje umiarkowanego wysiłku w tygodniu) a 20 stanowiło grupę kontrolną standardowego leczenia.
Po 6 tygodniach stwierdzono w grupie wysiłku fizycznego znamienną poprawę w zakresie wydolności (m.in. szczytowego pochłaniania tlenu i całkowitej wielkości wysiłku w próbie wysiłkowej). Poprawie uległy także parametry takie jak obwód talii oraz stężenie HDL cholesterolu. Odpowiedź na leczenie przeciwdepresyjne oceniana jako zmniejszenie punktacji skali MADRS o co najmniej 50% była większa w grupie wysiłku fizycznego (64% vs 30%, p=0.0037).
Autorzy podkreślają, że celem leczenia depresji nie jest tylko remisja objawów, ale także poprawa funkcjonowania społecznego oraz zdrowia w aspekcie somatycznym. Ograniczeniem omawianej pracy jest stosunkowo niska liczba włączonych chorych, dlatego wyniki powinny zostać potwierdzone w dalszych badaniach.
Opracowane na podstawie: Journal of Affective Disorders / Maj 2015
Marcin Sokołowski
Arno Kerling i wsp. Effects of adjunctive exercise on physiological and psychological parameters in depression: A randomized pilot trial, LINK: J Affect Disord. 2015;177C:1-6.
