Na łamach Psychogeriatrics ukazała się praca Cecilio Alamo i wsp. dotycząca analizy korzyści i ryzyka leczenia przeciwdepresyjnego osób starszych.
Według Światowej Organizacji Zdrowia depresja jest najczęstszą chorobą psychiczną oraz istotną przyczyną niepełnosprawności wśród pacjentów geriatrycznych. Depresja u seniorów jest istotnym problemem zdrowotnym, silnie wpływającym na stan somatyczny i emocjonalny. Często nie jest jednak rozpoznawana, a około 40-60% chorych nie jest właściwie leczonych.
Nieleczona depresja może prowadzić do niedożywienia, odwodnienia, osłabienia związanego z brakiem aktywności fizycznej, osłabienia funkcjonowania, obniżenia jakości życia, samobójstwa i zgonu z innych przyczyn. W związku z tym, niezbędna jest wiedza dotycząca leczenia depresji u chorych geriatrycznych.
Starsi pacjenci często są wyłączeni z protokołów badawczych, a wiek często zmienia symptomatologię depresji. Korzyści z terapii osób starszych są ewidentne, jednakże nie wykazano różnic w skuteczności różnych klas antydepresantów, zwłaszcza trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych i inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. Leki trójcykliczne obarczone są jednak dużym ryzykiem skutków ubocznych.
Zarówno farmakokinetyka, jak i farmakodynamika leków przeciwdepresyjnych ulegają zmianom z wiekiem, co może mieć wpływ na skuteczność, tolerancję i bezpieczeństwo terapii osób starszych. Choroby współistniejące wymagają stosowania innych leków, co zwiększa prawdopodobieństwo interakcji lekowych. W związku z tym, leczenie seniorów wymaga indywidualizowania terapii, w celu uzyskania akceptowalnego wskaźnika korzyści i ryzyka. Badania wykazały, że seniorzy generalnie gorzej odpowiadają na leczenie przeciwdepresyjne niż pozostali dorośli pacjenci.
Celem leczenia powinna być nie tylko remisja, ale także zapobieganie nawrotom, stąd zaleca się leczenie trwające 6-12 miesięcy po ustąpieniu objawów pierwszego epizodu. Być może czas ten powinien być nawet dłuższy, ponieważ badania wykazały, że częstość nawrotów w ciągu 2-3 lat wynosi 50-90%.
Skuteczne leczenie depresji osób starszych często wymaga połączenia farmakoterapii i wsparcia psychosocjalnego, może jednak obniżać chorobowość i umieralność w tej grupie wiekowej, często prowadzi także do ograniczenia potrzeby pomocy chorym ze strony rodziny lub pracowników socjalnych.
Opracowane na podstawie: Internet / Grudzień 2014
Magdalena Wiśniewska
Cecilio Alamo i wsp. Risk–benefit analysis of antidepressant drug treatment in the elderly, LINK: Psychogeriatrics 2015;14:261
