Częstość występowania dużej depresji u chorych na cukrzycę szacowana jest na 20%. Na łamach PLOS One przedstawiono przegląd systematyczny i meta-analizę badań poświęconych depresji u chorych na cukrzycę i jej wpływowi na śmiertelność całkowitą i sercowo-naczyniową.
Stwierdzono dotychczas, że współistnienie depresji w cukrzycy zwiększa ryzyko mikroangiopatii o 36% a makroangiopatii o 25%. Wpływ depresji na śmiertelność u pacjentów z cukrzycą nie został jednak systematycznie zbadany.
Autorzy przeszukując bazy danych do analizy wybrali 16 prospektywnych badań epidemiologicznych, trwających średnio 6 lat, obejmujących łącznie grupę 109 036 osób w większości z cukrzycą typu 2, w wieku 62-76 lat. W jednym z badań grupę obserwowaną stanowiły osoby z cukrzycą typu 1, gdzie średnia wieku wynosiła 39 lat. Częstość współistniejącej depresji w całej populacji wynosiła 19,7%.
W większości badań potwierdzono, że współistniejąca depresja zwiększała ryzyko zgonu niezależnie od przyczyny. Metaanaliza badań wskazała, że śmiertelność całkowita u chorych z depresją i cukrzycą wzrastała o około 50%. Śmiertelność sercowo-naczyniowa oceniona była na podstawie danych z 5 badań, tj. na grupie 11375 chorych z cukrzycą. W dwóch z powyższych prac potwierdzono istotny statystycznie wpływ depresji na śmiertelność sercowo-naczyniową, a metaanaliza oszacowała, że depresja zwiększa to ryzyko o 39%.
Zależność pomiędzy depresją, cukrzycą i chorobami układu sercowo-naczyniowego ma charakter naczyń połączonych. Z jednej strony cukrzyca sprzyja rozwojowi chorób układu krążenia, z drugiej wystąpienie jakichkolwiek powikłań choroby przewlekłej będzie zwiększało ryzyko rozwoju depresji. Depresja poprzez szereg mechanizmów, takich jak zaniechanie prozdrowotnego stylu życia, ograniczenie terapii i negowanie choroby, może nasilić przebieg powikłań cukrzycy. Do związanych bezpośrednio z depresją mechanizmów biologicznych należą: zwiększona aktywność osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, nasilenie nieswoistych procesów zapalnych, dysregulacja układu współczulnego, zmniejszenie zmienności rytmu serca oraz obniżenie progu migotania komór.
Nie udowodniono jednak dotychczas jednoznacznie, aby leczenie depresji poprawiało wskaźniki śmiertelności całkowitej i sercowo-naczyniowej. Problem ten wymaga dalszych badań i opracowania możliwości aktywnego leczenia depresji u chorych na cukrzycę.
Opracowane na podstawie: Internet / 5 marca 2013
Marek Kowrach
F.E. P. van Dooren i wsp. Depression and risk of mortality in people with diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis, LINK: PLOS ONE 2013;8: e57058 (dostępny pełen tekst)
