Na łamach czasopisma Preventing Chronic Disease ukazała się praca Lenki Stepankowej i wsp. dotycząca wyników leczenia uzależnienia od tytoniu pacjentów z depresją i bez depresji w wywiadzie.
Palenie papierosów jest jednym z głównych odwracalnych czynników ryzyka przedwczesnej chorobowości i umieralności. W związku z tym w ostatnich kilku dekadach znacznie wzrosło zainteresowanie różnymi metodami leczenia tego uzależnienia.
U osób z depresją stwierdza się większe rozpowszechnienie palenia papierosów, a u palaczy – większe ryzyko wystąpienia depresji. Odsetek pacjentów z dodatnim wywiadem w kierunku depresji wśród osób szukających pomocy w wyjściu z nałogu jest również wysoki. Dowody na skuteczność leczenia uzależnienia w tej podgrupie pacjentów są sprzeczne. Wykazano jednak, że palacze z chorobami psychicznymi mogą wyleczyć się z nałogu bez jakiejkolwiek szkody w zakresie zdrowia psychicznego.
Celem przedstawionego badania było porównanie wyników leczenia uzależnienia od tytoniu u chorych z depresją i bez niej. Oceniano dane retrospektywne dotyczące 1730 praskich palaczy próbujących zerwać z nałogiem w specjalistycznych ośrodkach. Terapia obejmowała intensywne poradnictwo indywidualne oraz ewentualnie stosowanie leków. Depresja w wywiadzie była definiowana jako dawna diagnoza depresji lub aktualne leczenie z tego powodu. Po roku pytano pacjentów badanych o skuteczność leczenia nałogu a informacje potwierdzano oceniając stężenie tlenku węgla w wydychanym powietrzu. W analizie statystycznej stosowano metodę regresji do oceny związku między częstością abstynencji tytoniowej, depresją w wywiadzie i innymi czynnikami (płeć, wiek).
W całej badanej grupie 289 osób (16,7%) miało depresję w wywiadzie. Odsetek abstynencji po roku obserwacji wynosił 32,5% u badanych z depresją i 38,7% u tych bez depresji (p=0,048). Wśród kobiet, odsetek abstynencji nie różnił się między dwiema badanymi grupami (35,0% vs 35,7, p=0,086), natomiast wśród mężczyzn stwierdzono istotną statystycznie różnicę – badani z depresją rzadziej skutecznie rzucali palenie (27,4% vs 41,3%, p=0,009). Po uwzględnieniu innych czynników w analizie wielowariantowej (ilość wypalanych papierosów w ciągu dnia, wyjściowa wartość w teście uzależnienia od nikotyny wg Fagerströma, wiek rozpoczęcia palenia, ilość wcześniejszych prób zaprzestania palenia), depresja w wywiadzie nie była jednak istotnie statystycznie związana z częstością abstynencji tytoniowej ani u kobiet, ani u mężczyzn.
Podsumowując, dostępne programy leczące uzależnienie od tytoniu mogą być równie skuteczne u chorych z depresją, jak w populacji ogólnej.
Opracowane na podstawie: Internet / 19 września 2013
Magdalena Wiśniewska
Lenka Stepankowa i wsp. Tobacco Treatment Outcomes in Patients With and Without a History of Depression, Czech Republic 2005-2010 , LINK: Prev Chronic Dis 2013; 10:e158
