Na łamach The Lancet ukazała się praca Anity Thapar i wsp. dotycząca depresji u młodzieży.
Depresja jako zaburzenie depresyjne nawracające jest powszechną, ale często nierozpoznawaną chorobą. Częstość występowania u dzieci jest mała (<1%), następnie, zwłaszcza u dziewcząt, znacznie wzrasta po okresie pokwitania i do zakończenia wieku młodzieńczego wynosi 4-5% rocznie. Najwięcej przypadków stwierdza się w krajach o niskim i średnim dochodzie. Depresja zwiększa ryzyko samobójstwa – drugiej lub trzeciej najczęstszej przyczyny zgonów w tej grupie wiekowej.
Kryteria rozpoznania depresji według klasyfikacji ICD-10 i DSM-IV są podobne, z tym, że w DSM-IV u dzieci i młodzieży jako kluczowy objaw podaje się raczej rozdrażnienie niż obniżony nastrój. W diagnostyce różnicowej uwzględnić należy zaburzenia adaptacyjne, dystymię, chorobę afektywną dwubiegunową i schizofrenię.
Najsilniejszymi czynnikami ryzyka depresji u młodzieży są depresja w wywiadzie rodzinnym i ekspozycja na stres psychospołeczny. Dzieci rodziców z depresją mają trzy- lub czterokrotnie większe ryzyko zachorowania. Zwiększone ryzyko związane jest z zaburzeniami hormonalnymi i zaburzeniami przekaźnictwa neuronalnego, czynnikami dziedzicznymi i nabytymi cechami psychicznymi i psychosocjalnymi. Dwie trzecie młodzieży z depresją ma jedno towarzyszące zaburzenie psychiczne, a 10-15% – dwa lub więcej.
Pomimo wielu podobieństw pomiędzy depresją u młodzieży i dorosłych opinie na temat stosowania leków przeciwdepresyjnych i ich skuteczności u młodzieży są podzielone. Praktyka i zalecenia różnią się w zależności od kraju. Istnieją obawy dotyczące stosowania leków przeciwdepresyjnych u osób poniżej 18. roku życia, a rekomendacje oparte są raczej na zaleceniach ekspertów niż na dowodach naukowych. Inaczej niż u dorosłych, u młodzieży trójcykliczne leki przeciwdepresyjne nie są skuteczne. Strategie prewencji, takie jak redukcja modyfikowalnych czynników ryzyka oraz promocja czynników ochronnych w grupach ryzyka wydają się być obiecujące. Konieczne są dalsze badania skutecznych i efektywnych kosztowo metod diagnostyki i terapii depresji u młodzieży, także przez lekarzy o specjalności innej niż psychiatria.
Opracowane na podstawie: Lancet / 13 marca 2012
Magdalena Piątkowska
Anita Thapar i wsp. Depression in adolescence, LINK: Lancet 2012;379:1056
